Kołowrotek jest częścią sprzętu wędkarskiego najpóźniej wynalezioną. W Chinach podobno jest w użyciu od XII wieku. U nas pojawił się u schyłku ubiegłego stulecia, a dopiero w ostatnich dwudziestu latach stał się nieodzowną częścią wędkarskiego ekwipunku. Przed zastosowaniem kołowrotka w wędkarstwie przynęty można było wyrzucać na stosunkowo małe odległości, nie większe niż wynosiła długość wędziska i linki, czy też żyłki. To znaczy, że przy użyciu 5-metrowego kija i 4 metrowej żyłki, odległość, na jaką mogła być wyrzucona przynęta, nie mogła w żadnym wypadku przekraczać 9 m. Praktycznie zaś rzut wykonany takim sprzętem nie może przekroczyć 8 m. Aby więc zarzucić przynętę na odległość kilkunastu metrów, trzeba było używać 7-metrowych wędzisk i mniej więcej tej samej długości linek. Zrozumiałe jest, że wędkowanie przy użyciu tego rodzaju sprzętu było bardzo wyczerpujące. Na łowienie takimi wędziskami mogli sobie pozwolić tylko ludzie młodzi i obdarzeni dużą siłą. Kołowrotek ułatwia, przy stosunkowo krótkim wędzisku, zarzucenie przynęty na odległość kilkudziesięciu metrów. Umożliwia on także wędkowanie na wodach, których głębokość jest kilkakrotnie większa od długości wędziska. Ponadto przyrząd ten dzięki dużemu zapasowi żyłki nawiniętej na szpulę służy także do pokonania oporu ryby. W razie obawy zerwania wędki pozwala się na wysnuwanie żyłki przez rybę. Dopiero po stwierdzeniu zasłabnięcia jej wznawia się hol nawijając z powrotem linkę na kołowrotek. Opisany manewr zwalniania i nawijania żyłki przy holowaniu większych osobników powtarza się nieraz wielokrotnie, zanim pokonany zostanie opór ryby.